بازگردانی نسخه پشتیبان (Restore Backup) در ویندوز ۱۱ یک فرآیند حیاتی است که به شما امکان می‌دهد سیستم عامل، فایل‌ها و تنظیمات خود را به حالت قبلی و سالم برگردانید. این قابلیت برای زمانی که سیستم شما دچار مشکل جدی شده (مانند آلودگی به بدافزار، خرابی فایل‌های سیستمی، یا بروز خطاهای غیرقابل رفع) یا حتی زمانی که به سادگی می‌خواهید به یک نسخه قدیمی‌تر از یک فایل بازگردید، بسیار کاربردی است. ویندوز ۱۱ چندین ابزار داخلی برای بازگردانی اطلاعات ارائه می‌دهد که هر کدام برای سناریوی خاصی طراحی شده‌اند. این راهنما، شما را با آموزش بازگردانی نسخه پشتیبان در ویندوز ۱۱ به روش‌های مختلف، به زبانی ساده آشنا می‌کند.
۱. آشنایی با ابزارهای بازگردانی در ویندوز ۱۱
ویندوز ۱۱ ابزارهای متفاوتی برای بازگردانی اطلاعات دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- File History (تاریخچه فایل): برای بازیابی نسخه‌های قبلی فایل‌ها و پوشه‌های شخصی.
- System Restore (بازیابی سیستم): برای بازگرداندن سیستم عامل به یک “نقطه بازیابی” قبلی، بدون تأثیر بر فایل‌های شخصی شما.
- System Image Recovery (بازیابی ایمیج سیستم): برای بازگرداندن کل درایو سیستم عامل (ویندوز، برنامه‌ها و فایل‌ها) از یک ایمیج کامل که قبلاً ایجاد شده است.
- OneDrive (وان‌درایو): برای بازیابی فایل‌های همگام‌سازی شده در فضای ابری.
۲. بازگردانی فایل‌ها با File History (تاریخچه فایل)
File History به شما امکان می‌دهد نسخه‌های قبلی فایل‌ها و پوشه‌هایی که به طور خودکار از آن‌ها پشتیبان‌گیری شده است را بازیابی کنید. این ابزار برای مواقعی که یک فایل را به اشتباه حذف کرده‌اید یا تغییراتی در آن ایجاد کرده‌اید و می‌خواهید به نسخه قبلی بازگردید، ایده‌آل است.
مراحل بازگردانی:
- مطمئن شوید که هارد دیسک یا درایو شبکه‌ای که بکاپ‌های File History در آن ذخیره شده‌اند، به لپ‌تاپ شما متصل و قابل دسترسی است.
- در نوار جستجوی ویندوز ۱۱، عبارت “Restore your files with File History” را تایپ کرده و بهترین نتیجه را انتخاب کنید.
- پنجره File History باز می‌شود که تمامی پوشه‌های پشتیبان‌گیری شده را نمایش می‌دهد.
- برای مرور نسخه‌های مختلف فایل‌ها، از فلش‌های «قبلی» (فلش رو به چپ) و «بعدی» (فلش رو به راست) در پایین پنجره استفاده کنید. با هر بار کلیک، به یک نقطه زمانی قبلی یا بعدی در تاریخچه فایل‌ها منتقل می‌شوید.
- فایل یا پوشه مورد نظر خود را پیدا کرده و آن را انتخاب کنید.
- برای بازیابی فایل به محل اصلی خود، روی دکمه «بازگردانی» (نماد دایره سبز با فلش) کلیک کنید.
- اگر می‌خواهید فایل را به مکان دیگری بازیابی کنید، روی دکمه «بازگردانی» راست‌کلیک کرده و “Restore to…” را انتخاب کنید و سپس مسیر جدید را مشخص نمایید.
۳. بازگردانی سیستم با System Restore (بازیابی سیستم)
System Restore یک ابزار برای بازگرداندن وضعیت سیستم عامل به یک “نقطه بازیابی” (Restore Point) قبلی است. این نقاط بازیابی شامل فایل‌های سیستمی، رجیستری و تنظیمات نصب‌شده نرم‌افزارها می‌شوند، اما بر فایل‌های شخصی شما (اسناد، عکس‌ها، ویدیوها) تأثیری نمی‌گذارند. این ابزار برای حل مشکلات ناشی از نصب برنامه‌ها، درایورهای جدید یا به‌روزرسانی‌های ناموفق بسیار مفید است.
مراحل بازگردانی:
- در نوار جستجوی ویندوز ۱۱، عبارت “Create a restore point” را تایپ کرده و آن را باز کنید. (این کار پنجره System Properties را باز می‌کند.)
- در پنجره System Properties، به تب “System Protection” بروید.
- روی دکمه “System Restore…” کلیک کنید.
- در پنجره باز شده، روی “Next” کلیک کنید.
- لیستی از نقاط بازیابی موجود نمایش داده می‌شود. نقطه بازیابی مورد نظر خود را انتخاب کنید. (توصیه می‌شود نقطه‌ای را انتخاب کنید که قبل از بروز مشکل ایجاد شده باشد.)
- اگر گزینه “Show more restore points” را فعال کنید، نقاط بیشتری نمایش داده می‌شوند.
- می‌توانید روی دکمه “Scan for affected programs” کلیک کنید تا ببینید کدام برنامه‌ها یا درایورها پس از ایجاد این نقطه بازیابی نصب شده‌اند و با بازگردانی حذف خواهند شد.
- روی “Next” و سپس “Finish” کلیک کنید.
- ویندوز یک پیام هشدار نمایش می‌دهد که بازگردانی سیستم قابل توقف نیست. روی “Yes” کلیک کنید تا فرآیند آغاز شود.
- لپ‌تاپ شما راه‌اندازی مجدد شده و فرآیند بازگردانی آغاز می‌شود. این فرآیند ممکن است چند دقیقه طول بکشد. پس از اتمام، ویندوز به حالت انتخابی شما بازخواهد گشت.
۴. بازگردانی کامل سیستم با System Image Recovery (بازیابی ایمیج سیستم)
System Image Recovery برای بازگرداندن کل درایو سیستم عامل شما به یک وضعیت قبلی از طریق یک “ایمیج سیستم” (System Image) که قبلاً ایجاد کرده‌اید، استفاده می‌شود. این روش تمامی اطلاعات فعلی روی درایو سیستم عامل را پاک کرده و با محتویات ایمیج جایگزین می‌کند. این راهکار برای مواقعی که ویندوز شما کاملاً خراب شده و بالا نمی‌آید، بسیار کاربردی است.
پیش‌نیازها:
- یک ایمیج سیستم (System Image) که قبلاً از طریق “Backup and Restore (Windows 7)” ایجاد کرده‌اید و روی یک هارد دیسک خارجی یا درایو شبکه ذخیره شده است.
- یک درایو ریکاوری ویندوز (Windows Recovery Drive) یا دیسک نصب ویندوز ۱۱ (USB یا DVD).
مراحل بازگردانی:
- اتصال درایو بکاپ: هارد دیسک خارجی حاوی ایمیج سیستم را به لپ‌تاپ خود متصل کنید.
- بوت کردن از درایو ریکاوری/نصب:
- لپ‌تاپ خود را راه‌اندازی مجدد کنید و با استفاده از درایو USB ریکاوری یا دیسک نصب ویندوز ۱۱، سیستم را بوت کنید. ممکن است نیاز باشد در بایوس/UEFI لپ‌تاپ خود، ترتیب بوت (Boot Order) را تغییر دهید.
- اگر از دیسک نصب استفاده می‌کنید، در صفحه نصب ویندوز، روی “Repair your computer” در پایین سمت چپ کلیک کنید.
- دسترسی به گزینه‌های بازیابی:
- پس از بوت شدن در محیط ریکاوری، گزینه “Troubleshoot” را انتخاب کنید.
- سپس “Advanced options” را انتخاب کنید.
- روی “System Image Recovery” کلیک کنید.
- انتخاب ایمیج سیستم:
- سیستم به دنبال ایمیج‌های سیستم موجود می‌گردد. اگر چندین ایمیج دارید، ایمیج مورد نظر را انتخاب کنید. (معمولاً آخرین ایمیج پیشنهاد می‌شود.)
- اگر ایمیج شما روی یک درایو شبکه است، باید گزینه‌ی مربوط به جستجو در شبکه را انتخاب کنید.
- تأیید و شروع بازیابی:
- مراحل بعدی را دنبال کنید. پنجره‌ای نمایش داده می‌شود که خلاصه‌ای از عملیات بازیابی را نشان می‌دهد.
- روی “Finish” کلیک کنید. یک پیام هشدار نهایی مبنی بر اینکه تمامی اطلاعات فعلی روی درایو مقصد جایگزین می‌شوند، ظاهر می‌شود.
- روی “Yes” کلیک کنید تا فرآیند بازیابی آغاز شود. این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد.
- پس از اتمام بازیابی، لپ‌تاپ شما راه‌اندازی مجدد شده و به همان وضعیتی که ایمیج سیستم در آن ایجاد شده بود، بازمی‌گردد.
۵. بازیابی فایل‌ها از OneDrive
اگر فایل‌های خود را با OneDrive همگام‌سازی کرده‌اید، می‌توانید به راحتی به آن‌ها دسترسی پیدا کرده و نسخه‌های قبلی را بازیابی کنید.
مراحل بازیابی:
- دسترسی به فایل‌ها:
- می‌توانید به سادگی به پوشه OneDrive در File Explorer خود (در ویندوز) بروید. اگر فایل‌ها در فضای ابری هستند اما روی دستگاه شما نیستند (Files On-Demand فعال است)، روی آن‌ها دوبار کلیک کنید تا دانلود شوند.
- همچنین می‌توانید وارد وب‌سایت OneDrive.com شوید و با حساب مایکروسافت خود وارد شوید.
- بازیابی نسخه‌های قبلی (Version History):
- در File Explorer (یا در وب‌سایت OneDrive)، روی فایل مورد نظر خود راست‌کلیک کرده و گزینه “Version history” را انتخاب کنید.
- لیستی از نسخه‌های قبلی فایل با تاریخ و زمان نمایش داده می‌شود.
- روی نسخه‌ای که می‌خواهید بازیابی کنید، کلیک کرده و سپس دکمه “Restore” را انتخاب کنید تا آن نسخه جایگزین نسخه فعلی شود.
۶. نکات مهم هنگام بازگردانی نسخه پشتیبان
- صبر و شکیبایی: فرآیند بازگردانی، به خصوص برای ایمیج سیستم، ممکن است زمان‌بر باشد. از قطع برق یا خاموش کردن لپ‌تاپ در حین فرآیند خودداری کنید.
- اتصال به برق: حتماً لپ‌تاپ را در طول فرآیند بازگردانی به برق وصل کنید.
- اطمینان از سلامت بکاپ: همیشه توصیه می‌شود که پس از ایجاد یک بکاپ مهم (مخصوصاً ایمیج سیستم)، یک بار فرآیند بازیابی را به صورت آزمایشی انجام دهید تا از سلامت آن مطمئن شوید.
- بکاپ‌های متعدد: برای اطمینان بیشتر، همیشه از چندین نوع بکاپ استفاده کنید و آن‌ها را در مکان‌های مختلف (مثلاً هارد دیسک خارجی و فضای ابری) ذخیره کنید.
- نصب درایورها و برنامه‌ها: پس از بازگردانی ایمیج سیستم، ممکن است نیاز به نصب مجدد درایورهای جدید یا برنامه‌هایی که بعد از تاریخ بکاپ نصب شده بودند، داشته باشید.
جمع‌بندی
بازگردانی نسخه پشتیبان در ویندوز ۱۱ یک مهارت ضروری برای حفظ اطلاعات و پایداری سیستم شماست. با آشنایی و استفاده صحیح از ابزارهای داخلی مانند File History برای بازیابی فایل‌ها، System Restore برای بازگردانی وضعیت سیستم عامل، و System Image Recovery برای بازگرداندن کل درایو سیستم، می‌توانید در مواجهه با مشکلات احتمالی، اطلاعات خود را نجات دهید. همچنین، استفاده از OneDrive به عنوان یک راه‌حل همگام‌سازی ابری، یک لایه حفاظتی اضافه برای فایل‌های مهم شما فراهم می‌کند. همیشه بکاپ‌گیری منظم را به عنوان یک عادت مهم در استفاده از کامپیوتر خود قرار دهید تا آرامش خاطر داشته باشید.
برای خرید هارد دیسک‌های خارجی، درایوهای USB برای ساخت دیسک ریکاوری، و سایر تجهیزات ذخیره‌سازی، می‌توانید به فروشگاه‌های آنلاین معتبر جهانی مانند آمازون یا Best Buy مراجعه کنید. همچنین، برای خرید از منابع داخلی و بهره‌مندی از مشاوره تخصصی، به itmaxco.com سر بزنید.
نظرات کاربران