رم مجازی چیست؟ آشنایی با VRAM و تفاوت آن با RAM

دو نوع حافظه با دسترسی تصادفی در هر کامپیوتر شخصی با یک کارت گرافیک مجزا وجود دارد. اولین مورد RAM سیستم است که از طریق اسلات DIMM ( سیستم رومیزی) و SO-DIMM (لپ تاپ) به بقیه سیستم متصل می‌شود. نوع دوم حافظه با دسترسی تصادفی را می‌توان در PCB کارت گرافیک شما یافت. این حافظه با دسترسی تصادفی ویدیویی یا همان VRAM است.

هر دو VRAM و RAM داده‌ها را فقط در صورت روشن بودن ذخیره می‌کنند. برخلاف حافظه HDD و SSD که هر دو اطلاعات را حتی زمانی که کامپیوتر خود را خاموش می‌کنید ذخیره می‌کنند. اما تفاوت VRAM و RAM در چیست؟

6 تفاوت RAM و VRAM

1. VRAM مخفف Video Random Access Memory است.
2. RAM برای ذخیره سازی اطلاعات کوتاه مدت استفاده می‌شود.
3. VRAM یک قطعه کارت گرافیک است که به GPU متصل است.
4. VRAM سیستم‌های مختلف از رومیزی تا لپ تاپ را قادر می‌سازد تا گرافیک‌های رنگی با وضوح بالا و سرعت بالا ارائه دهند.
5. VRAM از حافظه دو پورت استفاده می‌کند تا چندین خواندن و نوشتن همزمان انجام شود.
6. VRAM در صورت قطع برق تمام داده‌های ذخیره شده را از دست می‌دهد.

اگر برای افزایش عملکرد سیستم خود به ارتقای حافظه فکر می‌کنید، درک انواع مختلف حافظه و کاربردهای آنها می‌تواند به شما کمک کند تا ماژول حافظه مناسب را مطابق با نیازهای خود تعیین کنید.

VRAM و RAM هر دو نوع حافظه دسترسی تصادفی هستند اما کاربردهای کاملاً متفاوتی در کامپیوتر شما دارند. در حالی که RAM اسباب کار برای کارهای عمومی‌ و عملیات سریع است، VRAM نوع خاصی از RAM است که فقط به بهینه سازی عملکرد کارت گرافیک شما برای نمایش بصری بهتر می‌پردازد.

در این مقاله، ما ملزومات VRAM و RAM، نحوه مقایسه آن‌ها و نکاتی برای دریافت بهترین عملکرد VRAM در  کامپیوتر را به اشتراک می‌گذاریم:

VRAM چیست؟

رم ویدیویی یا VRAM نوعی رم پویا است که جهت ذخیره داده‌ها برای نمایش فیلم و تصویر استفاده می‌شود و به آن رم ویدئویی دو پورت نیز می‌گویند.

این فرم اختصاصی حافظه تضمین می‌کند که گرافیک‌ها به درستی نمایش داده شوند.  وجود این حافظه عملکرد برنامه‌هایی را که گرافیک پیچیده دارند، مانند تصاویر سه‌بعدی و تصاویر با وضوح بالا یا بافت‌دار، مانند بازی‌های ویدیویی، طراحی به کمک کامپیوتر(CAD)، یا چاپ سه‌بعدی را افزایش می‌دهد.

VRAM به عنوان یک فریم بافر ( خروجی ویدئویی) عمل می‌کند، یک بافر حافظه یکپارچه که شامل تمام پیکسل‌های یک فریم ویدئو است. تصاویری که به مانیتور ارسال می‌شوند در ابتدا فرمت RAM غیر ویدئویی دارند و سپس به VRAM تبدیل می‌شوند. مدار، بیت مپ VRAM را به یک سیگنال ویدئویی دیجیتال تبدیل می‌کند که می‌تواند به یک مانیتور ارسال شود تا تصاویر را در HDMI ارائه کند یا به سیگنال آنالوگ برای نمایشگرهای قدیمی‌تر تبدیل شود.

توسعه VRAM

VRAM در تحقیقات IBM در دهه 1980 شکل گرفت و آن را به عنوان بخشی از یک آداپتور گرافیکی با وضوح بالا برای کامپیوتر شخصی IBM RT معرفی کرد. این سیستم  هزینه‌های حافظه دو پورت را کاهش داد و به گرافیک‌های بیت مپ با وضوح بالا امکان داد تا گسترده‌تر شوند. گرافیک همزمان قدرتمند VRAM دارای ظرفیت و پهنای باند بسیار افزایش یافته‌ای است که می‌تواند از تصویربرداری و بازی‌های مدرن با وضوح بالا پشتیبانی کند.

انواع VRAM

انواع مختلفی از VRAM از جمله فرم‌های اختصاصی وجود دارد. اشکال اولیه عبارتند از:

1. DRAM چند بانکی (MDRAM): این شکل پیشرفته از رم پویا، حافظه VRAM را به بانک‌های حافظه زیر واحد تقسیم می‌کند و عملکرد کلی حافظه را در مقایسه با VRAM عمومی ‌و یکپارچه افزایش می‌دهد. سازندگان همچنین می‌توانند این نوع VRAM را برای مطابقت با وضوح مورد نیاز نمایشگر، صرفه جویی در هزینه و انرژی تولید کنند.
2. RAM گرافیکی سنکرون (SGRAM): این یک نسخه ارزان‌تر و هماهنگ شده با ساعت از رم پویا است که تک پورت دارد اما می‌تواند دو صفحه حافظه ایجاد کند تا مانند VRAM دو پورت معمولی عمل کند.
3. Window VRAM: این فرم از VRAM تا 25٪ پهنای باند بیشتری نسبت به نسخه استاندارد دارد و برای برنامه‌های کاربردی با وضوح بالا و رنگ واقعی استفاده می‌شود. نام انتخابی آن ربطی به مایکروسافت و ویندوز ندارد.

رم چیست؟

حافظه با دسترسی تصادفی (RAM) یک فرمت حافظه کامپیوتری است که به هر ترتیبی قابل خواندن یا تغییر است. در دستگاه‌های محاسباتی، RAM یک جزء نیمه هادی است که داده‌های کاری و برنامه‌هایی مانند سیستم عامل و برنامه‌های نرم افزاری را در خود نگه می‌دارد. رم به عنوان شکل اصلی حافظه در رایانه، کلید سرعت و عملکرد آن است. خواندن و نوشتن سریع‌تر از سایر اجزای ذخیره‌سازی، مانند درایوهای دیسک سخت (HDD)، درایوهای نوری (OD)، یا درایوهای حالت جامد (SSD) ارائه می‌کند.

RAM فرار است و فقط تا زمانی که کامپیوتر روشن است روی آن باقی می‌ماند. RAM در مادربرد کامپیوتر قرار دارد، معمولاً در اسلات‌های Small Outline Dual In-line Memory Module (SO-DIMM) که در مجاورت سوکت CPU  هستند، جای گرفته است. این ماژول ضروری، داده‌های هارد دیسک را برای CPU و GPU حمل می‌کند تا با آن کار کنند. زمانی که فایل‌های موقت مورد نیاز یا در حال استفاده نباشند، رم پاک می‌شود.

مقایسه RAM و VRAM

شما می‌توانید این دو نوع حافظه با دسترسی تصادفی را در اکثر کامپیوترهای شخصی و لپ تاپ ها پیدا کنید، اما از نظر شکل، عملکرد و مکان متفاوت هستند. برخی از تفاوت های کلیدی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد عبارتند از:

• رم سیستم یا همان RAM از طریق اسلات DIMM یا SO-DIMM به کامپیوتر یا لپ تاپ شما متصل می‌شود اما  VRAM بخشی از کارت گرافیک کامپیوتر است.
• رم یک پورت است، اما VRAM دو پورت است و قادر به انجام عملکردهای خواندن و نوشتن به طور همزمان است که آن را بسیار سریعتر از رم استاندارد می‌کند.
• RAM برای ذخیره فایل‌های موقت سیستمی ‌استفاده می‌شود که کامپیوتر شما برای عملکرد به آن‌ها متکی است. اینها شامل فرآیندهای سیستم عامل و محتوای مرورگر وب است اما  VRAM بر روی ذخیره داده‌های تصویری که توسط کامپیوتر یا لپ تاپ نمایش داده می‌شود تمرکز دارد.
• VRAM به طور قابل توجهی سریعتر از RAM سیستم است. یک رم سیستمی ‌با استفاده از فناوری سرعت داده دو برابر (DDR4) دارای فرکانس تقریباً 3000 تا 3600 مگاهرتز است، اما VRAM با فناوری Graphics Double Data Rate 6 (GDDR6)  می‌تواند فرکانس‌های 14000 مگاهرتز تا 16000 مگاهرتز را به دست آورد.

RAM و VRAM شباهت‌هایی  دارند، اما این انواع سخت‌افزار تفاوت‌های عملکردی هم دارند که در ادامه فهرست شده‌اند.

شباهت‌های RAM و VRAM عبارتند از:

• رم و VRAM هر دو نوع حافظه هستند.
• RAM و VRAM هر دو برای عملکرد عادی یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ مدرن ضروری هستند.
• بهبود مشخصات RAM و VRAM عملکرد کامپیوتر را بهبود می‌بخشد.

تفاوت‌های RAM و VRAM عبارتند از:

• رم به مادربرد وصل است و VRAM روی کارت گرافیک است.
• رم کندتر از VRAM است.
• رم تک پورت و VRAM دو پورت است.
• RAM داده‌های موقت و VRAM داده‌های گرافیکی را ذخیره می‌کند.

VRAM برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

رم ویدیویی (VRAM) تمام داده‌هایی را که مربوط به رندر کردن تصاویر در نمایشگر کامپیوتر است، از جمله نقشه‌های نورپردازی، مدل‌های بافت و اطلاعات سایه‌زنی را ذخیره می‌کند. استفاده از VRAM این داده ها را از RAM سیستم جدا می‌کند.

این نوع حافظه به طور انحصاری با واحد پردازش گرافیکی (GPU) کار می‌کند. این کارت گرافیک نزدیک به GPU روی کارت گرافیک قرار دارد و داده‌هایی را که GPU به آن اختصاص می‌دهد در خود نگه می‌دارد.

VRAM بافر فریم را بر عهده می‌گیرد و تصاویری را که GPU ارائه می‌دهد ذخیره می‌کند. حافظه VRAM تصاویر منتقل شده را می‌گیرد و آنها را به ترتیب صحیح با سایر تصاویر رندر شده برای انتقال به نمایشگر قرار می‌دهد. عملکرد VRAM برای برنامه‌هایی مانند بازی، طراحی گرافیک، انیمیشن و مدل سازی سه بعدی بسیار مهم است.

آیا VRAM نیاز به ارتقا دارد؟

VRAM را نمی‌توان به صورت جداگانه ارتقا داد زیرا بخشی از کارت گرافیک است. در برخی از کامپیوترها (سیستم عامل ویندوز)، می‌توانید مقدار VRAM موجود را در «تنظیمات نمایش پیشرفته» بررسی کنید. اگر ظرفیت VRAM محدود باشد، برخی گرافیک‌ها اجرا نمی‌شوند.

شما فقط با اتصال یک کارت گرافیک خارجی یا خرید یک کامپیوتر جدید با کارت گرافیک با مشخصات بالا می‌توانید به ارتقا دست پیدا کنید.

جمع بندی

سوالات متداول

• آیا VRAM بیشتر به معنای GPU بهتر است؟

VRAM عملکرد GPU را افزایش می‌دهد زیرا ظرفیت آن را برای نگهداری و رندر کردن تصاویر روی کارت گرافیک افزایش می‌دهد.

• آیا VRAM و کارت گرافیک یکسان هستند؟

VRAM و کارت گرافیک یکسان نیستند و VRAM جزء واحد پردازش گرافیکی یک کامپیوتر (GPU) است. GPU، از جمله VRAM، بخشی از کارت گرافیک کامپیوتر است.

• آیا بازی‌ها از رم استفاده می‌کنند یا VRAM؟

بازی‌های ویدیویی از رم سیستم و VRAM استفاده می‌کنند. با این حال، تجربه بازی تحت تأثیر میزان VRAM موجود و وضوح صفحه نمایشی است که استفاده می‌کنید.

• چرا VRAM من اینقدر کند است؟

پایین بودن VRAM معمولاً به دلیل مصرف یک برنامه یا فرآیند خاص است. می‌توانید از Task Manager برای بستن برنامه هایی که VRAM زیادی اشغال می‌کنند استفاده کنید. اگر مشکل دائمی ‌است، ممکن است لازم باشد کارت گرافیک خود را ارتقا دهید.

• چگونه VRAM خود را بررسی کنم؟

با استفاده از این مراحل ساده می‌توانید مقدار VRAM را در رایانه‌های ویندوزی بررسی کنید:

ـ روی قسمت خالی دسکتاپ خود کلیک راست کرده و روی Display settings کلیک کنید.

ـ Advanced Display Settings را انتخاب کنید.

ـ روی Display Adapter Properties و تب Adapter کلیک کنید.

ـ به حافظه اختصاصی ویدیو نگاه کنید؛ VRAM در سمت راست نمایش داده می‌شود.